Długołęka Commune – how to take decentralization and urban sprawl of Wrocław(This page is being Translated. I am sorry that this page is not available in English yet. I am are working on the translation. Try to use automatic translation with your browser. Thank you.)
Gdy trudno odróżnić gdzie kończy się jedna, a zaczyna druga gmina

nowy_urzad_www-700x300
Liczba mieszkańców i firm w gminach sąsiadujących z metropoliami zwykle szybko rośnie. Metropolie "wylewają" się bowiem na swe otoczenie. Proces ten bywa chaotyczny powodując wiele problemów. Trzeba mieć zatem dobrą strategię "przyjmowania rozwoju".

Z sytuacji tej władze gminy Długołęka zdały sobie sprawę już dawno, ale do budowy pierwszej, pełnoprawnej “strategii przyjmowania rozwoju” przystąpiły dopiero w 2011 r. Wspólnie udało nam się zaplanować kompleks działań absorpcyjnych. Sprawdziły się praktyce i są stosowane do dnia dzisiejszego.

wyzwanie

Gmina Długołęka położona jest w bezpośrednim sąsiedztwie Wrocławia. Liczba jej mieszkańców od kilkunastu lat dynamicznie rośnie za sprawą dekoncentracji ludności z Wrocławia (eksurbanizacji, rurbanizacji, ang. urban sprawl) na jego otoczenie, a także wskutek migracji z południowo-zachodniej Polski do tego otoczenia. Dziś Długołęka jest najludniejszą gminą wiejską w Polsce gdyż mieszka w niej ponad 30 tys. mieszkańców (2017). Co więcej, według większości prognoz, ww. procesy będą nadal trwać i liczba mieszkańców będzie nadal szybko rosnąć. Gwałtowny przyrost liczby mieszkańców, obok korzyści, przyniósł tej gminie szereg problemów.

W 2011 r. do najważniejszych problemów gminy jej władze zaliczały:

  • głębokie dysproporcje między ilością, jakością i dostępnością niemal każdej infrastruktury technicznej i społecznej a potrzebami mieszkańców i przedsiębiorstw,
  • chaos zagospodarowania przestrzennego i eksurbanizacja miejscowości gminy, tzn. ich przestrzenne “rozlewanie się”,
  • konflikty przestrzenne między funkcjami przemysłową, mieszkalną i rolniczą,
  • brak przestrzeni publicznych (placów, rynków, skwerów itp.) w centralnych częściach większości miejscowości gminy,
  • przedostawanie się do środowiska dużego wolumenu stałych i ciekłych odpadów komunalnych, a także odpadów budowlanych.,
  • niski poziom integracji społecznej mieszkańców gminy,
  • zamieszkiwanie około 25% ludności na terenie gminy bez zameldowania w niej (utrata udziałów gminy w PIT),
  • niewydolności systemu administracji samorządowej w obliczu potrzeb i oczekiwań gwałtownie rosnącej liczby mieszkańców i przedsiębiorstw,
  • niewydolność systemów komunikacji z Wrocławiem.

W obliczu tych problemów władze gminy postanowiły opracować i wdrożyć strategię rozwoju, która najpierw powstrzyma ich narastanie, a następnie rozwiąże je lub chociaż znacząco ograniczy. Spośród potencjalnych wykonawców, mnie wybrano do jej opracowania.

strategia

Opracowana strategia opierała się na pięciu filarach. Filarem pierwszym było szybkie i kompleksowe nadrobienie zaległości w zakresie planowania przestrzennego. Opracowanie nowych i aktualizacja starych planów miała uporządkować procesy inwestycyjne oraz  – na tyle na ile to możliwe – “naprawić” przestrzeń już “zepsutą”. Filarem drugim było wielowymiarowe wzmocnienie administracji gminnej, m. in. poprzez: utworzenie Biura Rozwoju Gminy i Elektronicznego Biura Obsługi Klienta, budowę infrastruktury teleinformatycznej w jednostkach organizacyjnych gminy, wdrożenie w nich elektronicznego obiegu spraw i dokumentów, podniesienie kwalifikacji urzędników i zapewnienie im wysokowydajnego wyposażenia technicznego, a także wdrożenie certyfikowanych procedur PN-EN ISO 9001:2009 oraz systemu CAF (Common Assesment Framework). Filar trzeci to zakrojone na dużą skalę inwestycje w infrastrukturę techniczną i społeczną. Na szczęście, ze względu na towarzyszący dekoncentracji i eksurbanizacji wzrost dochodów budżetowych gmina mogła sobie na nie pozwolić. Były to przede wszystkim inwestycje w gminne: drogi i infrastrukturę okołodrogową, sieć wodociągową, kanalizacyjną i oczyszczalnie ścieków, obiekty sportowo-rekreacyjne, żłobek, przedszkola i szkoły. Czwartym filarem strategii stała się budowa kapitału społecznego gminy. Przewidziano zatem realizację wielozadaniowych programów: komunikacji społecznej, integracji i rozwiązywania problemów społecznych oraz budowy społeczeństwa obywatelskiego. Ostatnim filarem stała się aktywna i uporządkowania absorpcja inwestycji zewnętrznych, których napływ już następował, ale spodziewano się jego intensyfikacji. Chodziło tu z jednej strony o podnoszenie dochodów budżetowych, a z drugiej o uniknięcie chaosu infrastrukturalnego, przestrzennego, logistycznego oraz strat środowiskowych, które towarzyszyły dotąd takim inwestycjom. Wśród zadań strategicznych, prócz stricte infrastrukturalnych i przestrzennych, znalazły się zatem: przygotowanie nieruchomości pod inwestycje dużych podmiotów gospodarczych, wdrożenie “ścieżki inwestora” oraz wdrożenie systemu konsultacji władz samorządu z biznesem.

rezultaty

Niemal wszystkie z zaplanowanych zadań strategicznych – choć z trudnościami i opóźnieniami – zostały zrealizowane. Napływ mieszkańców i przedsiębiorstw do gminy trwa nadal, w związku z czym znane problemy pojawiają się na nowo. Są one jednak na bieżąco rozwiązywane, ponieważ gmina jest na nie już strategicznie przygotowana i posiada doświadczenie w tym zakresie. Linia strategii jest utrzymywana.

Dobre zarządzanie w obliczu dekoncentracji i eksurbanizacji przyniosło tej gminie szereg wyróżnień. W latach 203, 2016 i 2017 została uhonorowana w ogólnokrajowym konkursie Perły Samorządu, organizowanym przez Dziennik Gazeta Prawna we współpracy z Deloitte., jako ta gmina która – zgodnie z regulaminem konkursu “może stanowić wzór dla innych, inspirować do działania i stanowić przykład skuteczności w wychodzeniu naprzeciw trudnościom”. W roku 2016 gmina Długołęka zajęła 58. miejsce na 1563 gminy wiejskie w Rankingu Zrównoważonego Rozwoju Jednostek Samorządu Terytorialnego prowadzonym przez Politechnikę Warszawską. W 2017 poprawiła swe miejsce na 50. Ranking ten jest opracowywany na podstawie 15 wskaźników świadczących o tempie i społeczno-gospodarczo-środowiskowej równowadze rozwoju. W 2016 r. Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych wraz z marszałkami województw zorganizowała konkurs Grunt na Medal. Oferta inwestycyjna gminy Długołęka znalazła się wśród pięciu najlepszych w województwie i została zamieszczona w bazie ofert inwestycyjnych prowadzonej przez PAIiIZ. Z kolei w 2015 r. Fundacja Promocji Gmin Polskich przyznała gminie tytuł Gmina Ekoinnowacji za dobre praktyki wdrożenia innowacji przyjaznych środowisku. W 2013 r. w ogólnopolski Rankingu Samorządów Rzeczpospolitej organizowanym przez redakcję Rzeczpospolitej gmina zajęła 15 miejsce w kategorii gmin wiejskich (pierwsze miejsce na Dolnym Śląsku).

Zobacz moje referencje za realizację tego projektu konsultingowego.

Your local government also faces difficult challenges?

Contact me.

Local and regional authorities who trusted me:

Do you need a lectures, keynote speaker or research collaboration on local development governance?