Gmina Lądek-Zdrój – gdy zdrowie jest twoim przeznaczeniemGdy mniej wkrótce przynosi więcej
Niektóre gminy mają mało alternatyw rozwoju. Dotyczy to np. gmin objętych prawnymi formami ochrony przyrody. Nie oznacza to jednak, że wcale nie mogą się rozwijać. Choć w specjalny sposób, to jednak mogą, a życie w nich może być bardzo przyjemne.
Taki jest np. Lądek-Zdrój. Może się rozwijać tylko jako gmina uzdrowiskowa i turystyczno-sportowo-rekreacyjna. Tymczasem, brak w niej kapitału na inwestycje temu służące. To co jest, skoncentrowano zatem na kilku inwestycjach, których realizacja przyciągnie kolejne środki. Choć powoli, to strategia ta działa.
wyzwanie
Gmina Lądek-Zdrój posiada wiele unikalnych, niezwykle atrakcyjnych walorów naturalnych, które od dawna wykorzystywane są w działalności uzdrowiskowej i sportowo-turystyczno-rekreacyjnej. Problemów w gminie tej jednak nigdy nie brakowało. Po transformacji systemowej wiele obiektów turystycznych popadło w ruinę, zwłaszcza należących do FWP oraz “zdrojowych”. Dekapitalizacji ulegały też komunalne budynki mieszkalne, czego przyczyną były niskie dochody ich mieszkańców. W 2014 r. do najważniejszych problemów władze zaliczały także: wysokie bezrobocie strukturalne, emigrację mieszkańców (zwłaszcza młodych), zły stan dróg i oczyszczalni ścieków, patologie i pauperyzację społeczną, niski poziom dochodów gminy oraz bardzo wysoki udział wydatków oświatowych i socjalnych w wydatkach budżetowych. Jednocześnie za problem uznawano fakt, iż niemal 100% powierzchni gminy objętych było państwowymi, prawnymi formami ochrony przyrody, jak np. obszary Natura 2000 i parki krajobrazowe. Uniemożliwiały one bowiem realizację wielu inwestycji, które przyniosłyby dochody gminie i jej mieszkańcom. O pomoc w budowie strategii rozwoju przełamującej wieloletnią stagnację poproszono mnie latem wspomnianego roku.
Wyzwanie polegało zatem na tym by zbudować i wdrożyć taką strategię rozwoju gminy, która zapewni rozwój gminy oraz lepsze życie mieszkańcom mimo ograniczeń budżetowych i środowiskowych, ale w oparciu o walory środowiskowe. Alternatyw nie było.
strategia
Obok mieszkańców, do prac nad strategią włączona została duża grupa przedsiębiorców działających w branżach związanych z turystyką i rekreacją, kierownictwo uzdrowiska oraz kierownictwo jednostek administrujących obszarami chronionymi. Ich głównym zadaniem było poszukiwanie możliwości szybkiego rozwoju działalności gospodarczej, mieszczących się w ramach prawnych ochrony przyrody. Udało się je odnaleźć po przeprowadzeniu wielu analiz konfrontujących pomysły z ograniczeniami.
Opracowana strategia zakładała zatem realizację pakietu kilkunastu powiązanych ze sobą przedsięwzięć gminy, które napędzą uzdrowiskową i turystyczno-rekreacyjną koniunkturę. Dzięki nim, wpływy budżetowe mają wzrosnąć, co pozwoli władzom gminy skuteczniej rozwiązywać problemy infrastrukturalne i społeczne. Do przedsięwzięć tych zaliczono:
- intensyfikacja pozyskiwania środków unijnych na projekty rozwojowe,
- opracowanie studium eksploatacji wód geotermalnych i pozyskanie inwestora, który będzie je eksploatował,
- budowa drogi dojazdowej do Stacji Narciarskiej Lądek Zdrój,
- rozbudowa i modernizacja szlaków pieszych, tras spacerowych, rowerowych, konnych oraz narciarstwa biegowego wraz z infrastrukturą towarzyszącą,
- rekreacyjne zagospodarowanie brzegów Białej Lądeckiej w Lądku-Zdroju,
- lobbing na rzecz rewitalizacji linii kolejowej Kłodzko Nowe – Stronie Śląskie i przywrócenia połączeń kolejowych,
- wdrożenie lokalnego programu rewitalizacji,
- wdrożenie programu międzynarodowej promocji gospodarczej gminy,
- utworzenie inkubatora przedsiębiorczości.
rezultaty
Wymienione i inne zadania wykonano lub znajdują się w realizacji i można już mówić o strategicznych sukcesach. Droga do Stacji Narciarskiej Lądek Zdrój została przebudowana. Wykonano także wspomniane trasy i szlaki. W ramach polsko-norwesko-islandzkiego projektu o wartości 19 mln zł wykonano odwiert o głębokości 2,5km znajdując wody geotermalne (poniżej film z realizacji tego przedsięwzięcia). Trwają rozmowy z inwestorami zagranicznymi ws. partnerstwa publiczno-prywatnego dotyczącego inwestycji z jej wykorzystaniem na gminnych nieruchomościach o powierzchni 50ha. Po wielu wysiłkach sukcesem zakończyły się zabiegania o rewitalizację linii kolejowej do Lądka-Zdroju i odtworzenie połączeń kolejowych. Decyzje Urzędu Marszałkowskiego już zapadły i rozpoczęto przygotowanie do inwestycji (marzec 2019). W trakcie realizacji znajduje się również inkubator przedsiębiorczości, do czego wykorzystany zostanie nieużytkowany budynek dworca kolejowego.
Dzięki tym i innym przedsięwzięciom realizowanym w ramach strategii Gmina Lądek-Zdrój zdobyła 8 miejsce w Ogólnopolskim Rankingu Powiatów i Gmin (2019), w kategorii gmin miejskich i miejsko-wiejskich (jest ich ok. 900). Gdy przystępowaliśmy z władzami tej gminy do sporządzenia strategii, w ww. rankingu tym była daleko od czołówki i miała tylko 5390 punktów. Po 4 latach jej wdrażania zdobyła ich niemal 4 razy więcej, tzn. 21055, a także niemal podwoiła dochody i wydatki budżetowe. W rankingu tym szczególnie bierze się pod uwagę działania proinwestycyjne i prorozwojowe, działania na rzecz gospodarki rynkowej i działania proekologiczne.
Zobacz moje referencje za realizację tego projektu konsultingowego.
Trenuję mój model sztucznej inteligencji na bazie GPT-4o, którego zadaniem będzie doradzanie władzom gmin/miast w podejmowaniu strategicznych decyzji.
Niektórzy włodarze gmin/miast (i nie tylko), mówiąc o realizowanych inwestycjach i innych projektach, często bardzo akcentują, jak wiele one kosztowały, lub będą kosztować, a pomijają inne aspekty.
Wywiad z Leonel Correia da Silva, Burmistrzem Câmara de Lobos, jednej z gmin Madery, uświadomił mi, że gwałtowny napływ inwestycji i ruchu turystycznego może być wyzwaniem nawet na odległych, oceanicznych wyspach, jeśli tylko są atrakcyjne dla świata i wystarczająco z nim połączone.
Ostatnio ze strategii szkoliłem władze i kierownictwo Gmina Pielgrzymka. Serdeczni, zaangażowani ludzie, z którymi świetnie mi się pracowało. No i nieźle pośmialiśmy się przy niektórych przykładach z samorządowego życia 🙂 A jak tu się kreuje rozwój?
Szkolenia nt. budowy i wdrażania strategii rozwoju gmin, czyli nt. zarządzania strategicznego rozwojem gmin, to szkolenia najważniejsze dla ich władz.
Dzięki doświadczeniu w strategiach rozwoju gmin/miast, w tym roku już drugi raz powołano mnie na eksperta Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Badań Naukowych.
„Trzeba biec tak szybko, jak się potrafi, żeby zostać w tym samym miejscu. Jeżeli chce się znaleźć w innym miejscu, trzeba biec co najmniej dwa razy szybciej!” powiedziała Czerwona Królowa z “Alicji w Krainie Czarów” autorstwa L. Carrolla, wykładowcy Uniwersytetu Oksfordzkiego. I miała wiele racji.
Trwają prace nad Strategią Rozwoju Wrocławia w perspektywie 2050 roku. To SUPERWAŻNY plan, który przesądzi nie tylko o kierunkach rozwoju Wrocławia, ale wpłynie też na rozwój aglomeracji wrocławskiej, a nawet i regionu.
Gdy w lutym 2023 kończyłem dwudniowe szkolenie nt. zarządzania strategicznego rozwojem miasta dla władz i kierownictwa Miasto Jelenia Góra, Pan Prezydent Jerzy Łużniak zapytał mnie: “Wesprze Pan nas w budowie nowej Strategii?”
Czy publicznego zarządzania strategicznego można się nauczyć?Czy raczej jednak trzeba się z talentem do tego urodzić?
WSZYSCY potrzebujemy wykształconych władz publicznych oraz urzędników, i to na wszystkich szczeblach, od państwowego, a na gminnym kończąc.
“Zarządzaj sprawami publicznymi tak, jakbyś nie miał prywatnych interesów” oraz “Wolności nie można sprzedać za całe złoto świata”. Te dwa motta, widniejące (do dziś) na historycznych budynkach władz Republiki Dubrownickiej, wraz z doskonałym zarządzaniem strategicznym, przyniosły jej kilkusetletni dobrobyt i niekwestionowaną potęgę.
Podczas European Economic Congress Katowice, Poland będę miał zaszczyt wręczać nagrody laureatom TOP Inwestycje Komunalne. To ogólnopolski konkurs na najbardziej prorozwojowe, odważne, strategiczne inwestycje gmin, powiatów i województw. My, jako Rada Konsultacyjna swych faworytów już wybraliśmy, ale liczy się też Wasze zdanie
Jednym z warunków opracowania dobrej strategii, jest wysłuchanie mieszkańców i przedsiębiorców, zwłaszcza liderów i decydentów.
Nie tylko opracowuję strategie rozwoju gmin. Wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast dają mi także do recenzji ich projekty. Ostatnio robiłem dwie.
Do Sejmu wpłynął właśnie projekt nowelizacji ustawy *Prawo ochrony środowiska* zobowiązujący władze gmin, by w swych strategiach wyznaczały nie tylko społeczne, gospodarcze i przestrzenne cele strategiczne, ale także „klimatyczno-środowiskowe”!
Roseto to małe miasto w USA, które w XX w. dziwiło naukowców. Śmiertelność jego mieszkańców, włoskich migrantów, była niższa o ok. 1/3 od przeciętnej. Fenomenu tego długo nie dawało się wyjaśnić.
Niedawna nowelizacja ustawy przesądziła, że PLAN OGÓLNY uwzględnia (w szczególności) politykę przestrzenną gminy określoną w strategii rozwoju gminy lub strategii rozwoju ponadlokalnego gmin.
W ramach moich podróży w poszukiwaniu rozwoju lokalnego oraz inspiracji samorządowych, miałem zaszczyt i przyjemność rozmawiać o maltańskich samorządach z p.o. Prezydenta Malty Prof. Frank Bezzina oraz z Dyrektorem Generalnym ds. Samorządów w Kancelarii Premiera Malty Natalino Attard.
Wiele się dzieje w polityce, prawie, gospodarce, technice, społeczeństwie, środowisku itd. Jak się w tym odnaleźć ze swoją gminą / miastem? Jaką jej/jego strategię rozwoju opracować, uchwalić i realizować?